Erasmus+ to program Unii Europejskiej w dziedzinie edukacji, szkoleń, młodzieży i sportu na lata 2014-2020. Został opracowany, aby wspierać kraje uczestniczące w programie w zakresie efektywnego wykorzystywania potencjału kapitału społecznego oraz promowania idei uczenia się przez całe życie. W latach 2016 – 2017 Szkoła Podstawowa nr 3 im. Janusza Korczaka w Zielonce uczestniczy w tym międzynarodowym programie realizując projekt „W zdrowym ciele – dociekliwy umysł”.

Celem projektu jest między innymi osiąganie przez uczniów podstawowych kompetencji naukowych, w tym przyrodniczych, doskonalenie umiejętności komunikowania się w języku ojczystym i angielskim oraz za pomocą nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych, kształtowanie nawyku zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej, a także rozwój postaw społecznych i obywatelskich.

Tak postawione cele zakładają rozwijanie i doskonalenie przez nauczycieli kompetencji, wiedzy i umiejętności niezbędnych do realizacji projektu. Dlatego też14 nauczycieli z naszej szkoły uczestniczyło w kursach językowych i metodycznych przeprowadzanych w różnych państwach europejskich.

W Dublinie i na Malcie uczono się języka angielskiego, w Grecji doskonalono umiejętności posługiwania się tabletami i smartfonami podczas zajęć z dziećmi, a także zdobywano doświadczenie w pracy badawczej w dziedzinie nauk przyrodniczych, w Hiszpanii uczestniczono w zaprawie sportowej i rekreacji. Po zakończeniu odbytych mobilności nauczyciele dzielili się z Radą Pedagogiczną zdobytą wiedzą i doświadczeniem, a także stali się liderami zmian wprowadzanych w szkole, takich jak:
- wprowadzenie eksperymentu pedagogicznego rozszerzającego podstawę programową - kształcenia ogólnego w klasach 1-3 w zakresie edukacji przyrodniczej o rekomendacje pracowni Przedmiotów Przyrodniczych Instytutu Badań Edukacyjnych z zastosowaniem -

- kreatywnych metod nauczania, przez doświadczanie i zabawę;
- rozszerzenie i zmodyfikowanie szkolnego programu wychowawczego w zakresie edukacji prozdrowotnej, w szczególności zasad aktywnego trybu życia i zdrowego odżywiania się;
- włączanie języka angielskiego podczas nauczania treści programowych przez nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej,
- wykorzystywanie tabletów na lekcjach zarówno w klasie, jak i w terenie.

Eksperyment przyrodniczy to zajęcia dla uczniów klas 1-3, które prowadzą nauczyciele uczący przedmiotów przyrodniczych w klasach starszych. Każda klasa co dwa tygodnie odbywa dwugodzinny blok lekcyjny, który nazywamy „aktywnościami naukowymi”. Co kryje się pod tą tajemniczą nazwą „Eksperyment”?

Bazą eksperymentu jest środowisko w całej swojej złożoności. Uczniowie przez zabawę i proste zadania intuicyjnie odkrywają obszary fizyki, biologii i geografii. My nauczyciele planujemy te zadania ogólnie, najczęściej nie zamykając ich, tak aby dzieci mogły podążać za swoją wyobraźnią i tworzyć nowe, własne ciągi myślowe i rozwiązania. Dla nas nauczycieli jest to eksperymentowanie razem z dziećmi, jest to ciągłe zmaganie się z pokusą pójścia na skróty i podania im gotowych wyników, gdy się trudzą. Właściwie wszyscy się od siebie uczymy. Na tych zajęciach uwalniamy swoją wyobraźnię, odblokowujemy radość z zabawy i nieoczekiwanych zdarzeń.

Przygotowujemy pomoce z prostych materiałów, przedmiotów i substancji codziennego użytku, tak aby dzieci dostrzegały je wokół siebie i wykorzystywały do zabawy na wiele sposobów. Rola nauczycieli polega na czuwaniu nad grupą i pojedynczą osobą. Mamy zadanie włączania do aktywności każdego ucznia i jeśli trzeba towarzyszenia mu w porażkach, które pracowicie należy oswoić i ”przekuć” na sukces. Uczymy się, że najlepszą pomocą jest zadanie pytania naprowadzającego, wnikliwe słuchanie każdej wypowiedzi dziecka i wstrzymywanie się od oceny odpowiedzi.

Jak wygląda kowal bezskrzydły? Atlas owadów str.35. Kto znalazł w atlasie może już szukać go w terenie i złapać do powiększającego pudełka.

Najważniejszym elementem naszych zajęć jest praca w terenie. Dobrze, że w naszym ogrodzie szkolnym pozostał kawałek terenu naturalnego, niezagospodarowanego. Tam chodziliśmy po labiryntach, w gąszczu pokrzyw i topinamburu. Kopaliśmy w glebie odkrywki, szukaliśmy śladów zwierząt i zakopywaliśmy skarby. Bardzo ważne jest, żeby uczniowie nie bali się wziąć do ręki owada, próbki gleby, ślimaka, żeby wiedzieli, jak należy ubrać się do zajęć w terenie i że zimą jest zimno, a gdy pada deszcz jest mokro.

Staramy się, aby zajęcia składały się z następujących stałych elementów: słuchanie fragmentu opowieści i refleksja nad treścią, jakaś indywidualna aktywność, zadanie w grupie, wyjście na dwór lub poza klasę, dokumentowanie obserwacji, prezentacja własnej pracy.
Byłoby wspaniale, gdybyśmy wypracowali główne założenie tych zajęć dając odpowiedź naszym uczniom, przynajmniej częściową, na pytanie „jaka jest nauka?”

Bogusława Kulczycka
nauczyciel przyrody
w Szkole Podstawowej nr 3
w Zielonce