ZNANE OSOBY ZWIĄZANE Z ZIELONKĄ (wybrane postacie)

Jerzy Bartnik ps. Magik (ur. 25 stycznia 1930 w Warszawie, zm. 13 grudnia 2011 tamże) – polski żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, kawaler orderu Virtuti Militari V klasy, najmłodszy żołnierz AK nagrodzony tym orderem. Mieszkał w Zielonce.

Ottokar Brzoza-Brzezina (ur. 3 marca 1883 w Protivínie w Czechach, zm. 30 sierpnia 1968 w Zielonce pod Warszawą) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego, pośmiertnie awansowany na generała brygady. Mieszkał w Zielonce.

Maciej Gutowski (ur. 4 listopada 1931 w Krakowie – zm. 11 października 1998 w Zielonce), polski historyk sztuki. Badacz polskiej sztuki gotyckiej, secesji, sztuki nowoczesnej, znawca architektury XIX wieku. Współorganizator happeningów, plenerów i wystaw. Krytyk sztuki. W latach 1989-1993 wiceprzewodniczący rady miasta Zielonka. Mieszkał w Zielonce.

Leopold Janikowski (ur. 1855, zm. 8 grudnia 1942) - meteorolog, podróżnik, etnograf.. W latach 1882-85 uczestniczył w wyprawie do Kamerunu i badaniach prowadzonych tam przez Stefana Szolc-Rogozińskiego i Klemensa Tomczeka. Mieszkał w Zielonce.

Wojciech Januszewicz (ur. 30 kwietnia 1911, zm. 5 października 1940) – polski pilot walczący w II wojnie światowej. Bohater pojedynku powietrznego nad Zielonką, prowadzonego w obronie zielonkowskiego lotniska. Przydzielony jako pilot do 111 Eskadry Myśliwskiej. 19 marca 1938 roku mianowany zastępcą dowódcy eskadry, która rok później weszła w skład broniącej rejonu Warszawy Brygady Pościgowej. Po wybuchu wojny 2 września 1939 roku dowódca eskadry kapitan Gustaw Sidorowicz został ranny. Jego miejsce zajął por. Wojciech Januszewicz, który funkcję dowódcy pełnił do chwili ewakuacji 18 września. Następnie poprzez Rumunię został ewakuowany do Francji gdzie walczył w Polskich Sił Powietrznych we Francji. 2 sierpnia 1940 został przeniesiony do Dywizjonu 303. 5 października 1940 roku pilotowany przez niego Hawker Hurricane nr P3892 został zestrzelony przez Me 109 nad kanałem La Manche w okolicach angielskiej miejscowości Hastinge. W wyniku odniesionych ran i poparzeń, Wojciech Januszewicz zmarł tego samego dnia. Został pochowany na cmentarzu w Northwood grób H 237.

Herman Knothe, inż. (1879-3 września 1961 roku). W styczniu 1931 roku został powołany na stanowisko generalnego łowczego Lasów Państwowych w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych. W tym samym roku został wybrany na członka Prezydium Międzynarodowej Rady Łowieckiej. Mieszkał w Zielonce.

Zdzisław Mordaka (1935-2014) - nauczyciel matematyki i geografii w Szkołach Podstawowych nr 1 i nr 2 w Zielonce, instruktor harcerski, wychowawca wielu pokoleń mieszkańców Zielonki. Prace w szkolnictwie rozpoczął w 1953 r. w Nowogardzie. Później był nauczycielem i kierownikiem szkół w Redle, Ostrzycy i Strzelewie. W 1957 r. otrzymał skierowanie do jedynej wówczas Szkoły Powszechnej w Zielonce, obecnej Szkoły Podstawowej nr 1 im. Bolesława Prusa. Wtedy też zamieszkał w Zielonce. Pracował w Szkole Podstawowej nr 2 w Zielonce. W 1975 r. został kierownikiem Ośrodka ZHP Zielonka, który został później przekształcony w Hufiec ZHP Zielonka, był jego wieloletnim instruktorem. 

Przyjaciel młodzieży - uczył, pomagał, wychowywał w duchu patriotyzmu, inspirując młodzież do rozwoju własnego, samodyscypliny, szacunku i odpowiedzialności za innych.

Józef Orwid (Józef Kotschy) (ur. 14 listopada 1891 w Besku koło Sanoka, zm. 13 sierpnia 1944 w Warszawie) – polski aktor. W latach 1933-1939 zagrał w kilkudziesięciu polskich filmach. Mieszkał w Zielonce.

Marta Podoska - Koch urodziła się w 1905 roku w Kijowie. Ukończyła warszawską Akademię Sztuk Plastycznych w 1939 r, malarstwo sztalugowe u profesora Tadeusza Pruszkowskiego oraz malarstwo ścienne u profesora Leonarda Pękalskiego. Mieszkała w Zielonce.

Roman Podoski (ur. 15 sierpnia 1873 w Dąbrowicach k. Lwowa, zm. 23 listopada 1954) – polski uczony elektryk, pionier elektryfikacji polskich kolei, profesor Politechniki Warszawskiej, współzałożyciel Stowarzyszenia Elektryków Polskich. Mieszkał w Zielonce.

Stefan Szyller (ur. 4 września 1857 w Warszawie, zm. 22 czerwca 1933 w Kutnie) – polski architekt i konserwator zabytków, przedstawiciel historyzmu. W Zielonce był projektantem (wolontariuszem) Domu Rencistów przy ul. Poniatowskiego.

Jacek Woroniecki (ur. 21 grudnia 1878 w Lublinie, zm. 18 maja 1949 w Krakowie) dominikanin, rektor KUL, filozof, teolog, pedagog.W 1932 założył Zgromadzenie Sióstr Dominikanek Misjonarek Jezusa i Maryi, którego celem w zamyśle o. Woronieckiego miało być ewangelizowanie ludności rosyjskiej na terenach. Często bywał u sióstr w Zielonce.

kpt. AK - Wiktor Lubliner "Kuszel" (po wojnie ukrywający się pod nazwiskiem Ostrowski) mieszkaniec Zielonki w latach 1932-1944. ppor. Wojska Polskiego założyciel pierwszego teatru amatorskiego w Zielonce, wice Prezes klubu sportowego Legia, Prezes sekcji tenisa ziemnego Legii, tenisista klasy mistrzowskiej, organizator tenisowych mistrzostw świata w Polsce, inspirator budowy pierwszego prywatnego kortu tenisowego w Zielonce przy ul. Ignacego Skorupki, członek Towarzystwa Przyjaciół Zielonki (przedwojennego), organizator ZWZ-AK w Zielonce, dowódca liniowy w AK: plutonu, kompanii, batalionu, komendant konspiracyjnej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zielonce, jedyny wykładowca i instruktor na 5 kursach zastępczych SPRP w Zielonce, kawaler: Krzyża Walecznych i Virtutii Militari -5kl. Więziony na Pawiaku, przesłuchiwany w AL. Szucha 25, więzień Stutthofu, autor książki - Warszawiacy w Stutthofie, (biografia w I nr Zielonkowskich Zeszytów Historycznych).

ppor. AK - Tadeusz Derengowski "Szary", mieszkaniec Zielonki do aresztowania i zastrzelenia  przez Niemców w marcu 1944 r. w Krakowie. Harcmistrz przedwojennego ZHP, organizator i instruktor  harcerskiego szybownictwa, organizator i instruktor harcerskiego spadochroniarstwa, konstruktor i budowniczy szybowców, oblatywacz nowych konstrukcji szybowców, akrobata szybowcowy, rekordzista świata w przelocie szybowcem, inż. chemik PW, dyplomata z cenzusem, członek Muszkieterów - wywiad lotniczy, plutonowy podchorąży I kursu SPRP w Zielonce w 1941 r. / z najlepszym wynikiem/, członek Wachlarza - kierownik wyszkolenia, członek Kedywu KG AK - dowódca kompanii, więziony i zastrzelony w Krakowie na Montelupich.

ppor. AK  Halina Lubliner "Mała", członkini POW, ps. "Topola", mieszkanka Zielonki 1932-1944 r., tłumaczka z rosyjskiego, tenisistka klasy mistrzowskiej, aktorka teatru amatorskiego w Zielonce, członkini Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet - Oddział w Zielonce, współzałożycielka konspiracji ZWZ- AK w Zielonce, szefowa łączności Wojskowej Służby Kobiet w II Rejonie AK "Celków", więziona na Pawiaku, przesłuchiwana w AL. Szycha, odznaczona Krzyżem Walecznych.

por. AK - Wincenty Łękawski "Wilk", mieszkaniec Zielonki do aresztowania 22 marca 1944 r., opiekun Szkoły Powszechnej w Zielonce przy ul. Staszica, ppor. Wojska Polskiego, szef kontrwywiadu AK w II Rejonie "Celków", członek sztabu AK w II Rejonoie "Celów", szef wywiadu antykomunistycznego Delegatury Rzadu RP na kraj - "Antyk" na cały Powiat Warszawski, aresztowany w Zielonce i zastrzelony przez żandarmów niemieckich w Ciemnem, razem z synem 22 marca 1944 r.

por. AK - Władysław Martens "Masław", mieszkaniec Zielonki do aresztowania w 1944 r. przez NKWD, ppor. Wojska Polskiego, szef wywiadu w II Rejonie "Celków", adiutant dowódcy II batalionu (III D), aresztowany przez NKWD 13 pażdziernika 1944 r. w Zielonce. Wywieziony do łagru na wschodzie, zagłodzony na śmierć i zamęczony katorżniczą pracą zmarł w maju 1945 r.

por. AK - Karol Sokołowski "Wiktor I", mieszkaniec Zielonki, ppor. Wojska Polskiego, organizator konspiracji ZWZ-AK w Markach, dowódca kompani, szef Kadry Obywatelskiej, członek sztaby II Rejonu "Celków", wywieziony do łagru na wschodzie.

płk. AK - Wacław Wilniewczyc"Wili", dowódca 74 Pułku Piechoty (Górnośląskiego), mieszkaniec Zielonki od 1940 r. do śmierci w 1944 r. Sprawiedliwy wsród Narodów Świata z Zielonki. Zginął tragicznie 31 lipca 1944 r. od rosyjskiego ostrzału.

mjr AK - Henryk Okińczyc "Bil", por. Wojska Polskiego, uczestnik bitwy pod Mławą, na Bugo-Narwi i w obronie Warszawy, członek SZP-ZWZ-AK, dowódca II Rejonu "Celków" VII Obwodu "Obroża" Okręgu Warszawskiego AK, aresztowany przez NKWD w 1944 r.
W pokazowmy procesie politycznym w Pustelniku II - skazany na 10 lat więzienia, wywieziony do łagru na wschodzie. Zamęczony zmarł 2 kwietnia 1945 r. w Orszy. Kawaler Krzyża Walecznych i Virtutii Militari.

por. AK - Wacław Błachnio "Znicz", mieszkaniec Zielonki do 1944 r. kiedy to został wcielony do LWP, ppor. Wojska Polskiego, nauczyciel w Szkole Powszechnej w Zielonce. Opiekun i instruktor harcerski, w czasie II wojny - dyrektor Szkoły Powszechnej, dowódca II kompani w II Rejonie "Celków", wcielony do LWP, do karnej kompani, zginął w 1945 r. podczas walk o Wał Pomorski.

st. strzel. pchor. Czesław Kirchner "Figa", mieszkaniec Zielonki do aresztowania w maju 1944 r., podchorąży  II konspiracyjnego kursu SPRP w Zielonce, z-ca dow. sekcji specjalnej ochrony radiostacji KG AK. Aresztowany 14 maja 1944 r. w Zielonce, więziony na Pawiaku, przesłuchiwany w Al. Szucha 25. Wywieziony do obozu Gross-Rosen, z wyrokiem śmierci. Zastrzelony 17 lipca 1944 r. w obozie Gross-Rosen.

kpt. AK - Zbigniew Makush-Woronicz "Grom", mieszkaniec Zielonki 1942-1944, ppor. Wojska Polskiego, dowódca sekcji specjalnej ZO, szef wywiadu obszaru wschodniego ZWZ-AK, dowodca kompanii dywersyjnej w II Rejonie "Celków", szef wywiadu II Rejonu "Celków, członek sztabu II Rejonu "Celków", adiutant  gen.  Okulickiego "Niedzwiadka". Po wojnie  członek władz Konfederacji Polski Niepodległej.