Strefa Mieszkańca |
Pamiątki wojennej przeszłości
W Zielonce znajdziemy sporo miejsc związanych z około wojennymi losami miejscowości podczas Insurekcji Kościuszkowskiej, wojny 1920 roku i II wojny światowej.
Kamień upamiętniający jedną z ostatnich bitew Insurekcji Kościuszkowskiej Jesienią 26 października 1794 roku, w pobliżu Zielonki, została stoczona przedostatnia wielka bitwa Powstania Kościuszkowskiego. Postępujące ku Warszawie wojska rosyjskiego generała Suworowa zostały zatrzymane w Wołominie przez oddziały polskie – dywizję generała Mayena, należącą do wycofującego się tak zwanego korpusu litewskiego generała Mokronowskiego. Bój rozegrał się na obszarze od kościoła Świętej Trójcy i cmentarza parafialnego w Kobyłce, poprzez dzisiejsze dzielnice Mareta i Maciołki, aż po wydmy leśne w Zielonce. Rozpoczęta świtem bitwa, po początkowych sukcesach wojsk powstańczych, przybrała niekorzystny obrót. Wojska polskie wycofywały się w częściowym rozproszeniu. Główna kolumna pod wodzą generała Byszewskiego, licząca 2500 żołnierzy doszła do wsi Kobylak. Zdołały ją jednak wyprzedzić oddziały kawalerii Suworowa im po kilku atakach zepchnęły na tereny pomiędzy wydmą i rzeką Długą. Po niezwykle krwawej walce, oddziały polskie o godzinie 10.30 złożyły broń. Wydarzenia te upamiętnia kamień z tablicą okolicznościową ustawiony w Parku Debniki. Pomnik Rota W lesie nieopodal stacji Zielonka Bankowa, znajduje się pomnik zamordowanych harcerzy i mieszkańców Zielonki. W miejscu tym 11 listopada 1939 roku hitlerowcy rozstrzelali harcerzy i mieszkańców Zielonki. Był to odwet za patriotyczną akcję zielonkowskich harcerzy, którzy dla uczczenia Święta Niepodległości rozwiesili w Zielonce 11 listopada plakatyze słowami „Roty” Marii Konopnickiej. Każdego roku w rocznicę wydarzeń odbywają się oficjalne uroczystości w miejscu egzekucji. Dokładną historię harcerzy z Zielonki opowiada film „11 listopada” zrealizowany w 2008 roku. Pomnik na Kruczku Pomnik upamiętniający miejsce, w którym w roku 1944 niemieccy okupanci dokonali masowych egzekucji, mieszkańców Zielonki Marek, Pustelnika i Strugi. Ten mord na, jak podają różne źródła 50-150 osobach został dokonany, w ramach akcji odwetowej, po tym jak lokalne oddziały Armii Krajowej, w ramach przygotowań do wybuchu Powstania Warszawskiego przeprowadziły akcje zbrojne w Strudze i Zielonce, w wyniku których zginęło i zostało rannych kilku żołnierzy niemieckich. Pomnik Żołnierzy Armii Krajowej Pomnik Żołnierzy Armii Krajowej na skwerze przy ulicy Kolejowej poświęcony jest żołnierzom Armii Krajowej Rejonu 2 „Celków”, którego dowódcą był major Henryk Okińczyc pseudonim Bill. Cały Obwód Powiat Warszawski Armii Krajwej działał od 1940 roku i podzielony był na dziewięć rejonów. Pomnik upamiętnia również mieszkańców Zielonki pomordowanych i prześladowanych w latach 1939–1956. Masywny cokół, obłożony płytami z czarnego granitu, wieńczy orzeł w koronie z uniesionymi skrzydłami. Pomnik odsłonięto 27 września 1998 roku, w rocznicę powstania Polskiego Państwa Podziemnego. Projekt wykonali żołnierze Armii Krajowej – inżynier architekt Czesław Szlendek i inżynier Kazimierz Kucharski. W tym miejscu celebrowane są oficjalne, zielonkowskie uroczystości patriotyczne, takie jak Święto Konstytucji 3 Maja, obchody wybuchu Powstania Warszawskiego czy Święto Niepodległości. Tablica „Wypędzonych” przy ulicy Mickiewicza Tablica jest pamiątką tragicznych wydarzeń, mających miejsce 5 września 1944 roku, kiedy to w wyniku działań wojennych i przesuwania się frontu, hitlerowcy wypędzili z Zielonki wszystkich jej mieszkańców. Wypędzeni trafili najpierw do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie do obozów koncentracyjnych i prac przymusowych w III Rzeszy. Wielu mieszkańców straciło życie, albo nigdy nie wróciło już do rodzinnego miasta. |
|
Kontakt
|